مدیرکل کانهآرایی و فرآوری مواد معدنی سازمان زمینشناسی با بیان اینکه بر اساس مطالعات انجام شده تا سال 2040 ،33 کشور در وضعیت شدید کم آبی قرار خواهند گرفت،گفت: از این تعداد 14 کشور از خاورمیانه در میان این کشورها وجود دارند که رتبه ایران در این لیست مرتبه سیزدهم است.
مهندس احمد امینی امروز در همایش مدیریت آب در صنایع فرآوری مواد معدنی با بیان اینکه منابع آب شیرین کره زمین در حدود 2.5 درصد از کل منابع آب را به خود اختصاص داده است، افزود: با توجه به عواملی مانند رشد جمعیت و توسعه فعالیتهای بشری، بحران آب بسیاری از کشورها را تهدید میکند و در این میان بیشترین میزان مصرف آب در بخش کشاورزی است و پس از آن بخش صنعت حدود 20 درصد از منابع آب را مصرف میکند.
وی با بیان اینکه حجم آب موجود در زمین 1.4 میلیارد کیلومتر مربع است، اظهار کرد: از این میزان 97.5 درصد آب شور است، از این نظر از کره زمین با عنوان "سیاره نمکی" یاد میشود.
مدیرکل کانهآرایی و فرآوری مواد معدنی سازمان زمینشناسی با بیان اینکه از کل حجم آب موجود در کره زمین تنها 2.5 درصد آن شیرین است، خاطرنشان کرد: منابع آب شیرین شامل دریاچهها، رودخانهها، آبهای زیرزمینی، یخچالها و منابع طبیعی است و این عدد نشان میدهد که بشر برای فعالیتهای خود و زندگی روزمره با منابع محدود آب شیرین روبرو است.
امینی با اشاره به رشد فزاینده جمعیت و لزوم دسترسی به آب شیرین، یادآور شد: بر اساس پیشبینیها تا سال 2040 میزان جمعیت دنیا به بیش از 9 میلیارد نفر خواهد رسید که این مساله نشان دهنده تامین آب کافی برای زندگی است.
امینی با تاکید بر اینکه در حال حاضر میزان مصرف آب شیرین در کل دنیا حدود 4500 میلیارد متر مکعب تخمین زده میشود، اضافه کرد: از این رقم حدود 70 درصد در بخش کشاورزی، 20 درصد در بخش صنعت و 10 درصد در مصارف عمومی شهری مصرف میشود، ضمن آنکه حدود 2 دهم درصد از مصرف آب در بخش معدن مصرف میشود که در مقایسه با سایر مصارف بسیار پایین است.
وی با تاکید بر اینکه بر اساس ردهبندیها کشور ایران در رده کشورهایی قرار میگیرد که بیشترین مصرف آب را در بخش کشاورزی دارد، خاطر نشان کرد: بر اساس بررسیهای انجام شده پیشبینی میشود که تا سال 2040 تعداد 33 کشور در وضعیت شدید کم آبی قرار خواهند گرفت و کشور ایران در این لیست رتبه 13 را به خود اختصاص داده است.
به گفته این محقق، بر اساس این مطالعات تعداد 14 کشور در منطقه خاورمیانه جزو 33 کشوری هستند که در وضعیت کم آبی شدید قرار خواهند گرفت. از این رو در آینده مبحث کم آبی یکی از چالشهای اساسی خاورمیانه خواهد بود.
مدیر کل کانهآرایی و فرآوری مواد معدنی سازمان زمینشناسی با اشاره به نقش آب در بخش معدن و صنایع معدنی، خاطر نشان کرد: بر اساس چشم انداز 1404 و همچنین بر مبنای برنامههای توسعهای کشور در رابطه با برخی از فلزات اساسی مانند فولاد و مس هدفگذاریهایی انجام شده است و برای دستیابی به اهداف توسعه زیرساختها، تامین مواد اولیه کافی و همچنین تامین آب کافی از جمله موارد حیاتی به شمار میرود.
امینی با اشاره به راهکارهای تامین و کاهش آب تازه مصرفی در واحدهای فرآوری مواد معدنی، گفت: در این زمینه در دنیا دو رویکرد کلی شامل کنترل و بازیابی آب و استفاده از سایر منابع و فناوریهای جدید در نظر گرفته میشود.
به گفته وی، در بخش کنترل و بازیابی آب نیاز به بکارگیری سیستم کنترل و اندازهگیری آب ورودی به کارخانه، استفاده از تیکنرهای با کارایی مناسب و استفاده از آب برگشتی و بازیابی آب از باطلهها و سدهای باطله را میتوان اجرایی کرد.
وی با تاکید بر اینکه یک سری از شرکتهای بزرگ دنیا از آب بازیافتی و آب برگشتی به طور وسیع استفاده میکنند، اضافه کرد: یکی دیگر از روشهای تامین آب مصرفی در بخشهای صنایع استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در زمینه آب شیرینکنها است. این مساله در اکثر کشورهایی که به دریا راه دارند و دارای پتانسیلهای انرژی خورشیدی هستند، در حال پیگیری است.
به گفته وی، کشورهای خلیج فارس که مانند ایران دارای منابع نفت و گاز هستند، در این زمینه پروژههایی را اجرایی کردهاند.
مدیر کل کانهآرایی و فرآوری مواد معدنی سازمان زمینشناسی با تاکید بر ضرورت توجه به استفاده از فاضلاب شهری در صنایع معدنی، اظهار کرد: بر اساس اعلام آب منطقهای استان تهران، در سال گذشته حجم متوسط آب سالیانه مصرفی شهروندان کل تهران حدود یک میلیارد و 350 میلیون مترمکعب و حجم مصرفی شهروندان شهر تهران حدود یک میلیارد و 50 مترمکعب بوده است.
وی اضافه کرد: در حالی که بر اساس برآوردهای انجام شده مجموع آب مصرفی مورد نیاز طرحهای زنجیره آهن و مس کشور در حدود 336 میلیون مترمکعب آب نیاز دارد.
وی پیشنهاد داد که برای استفاده از آبهای بازیافتی در کارخانههای فرآوری باید سرمایهگذاریهایی صورت گیرد که در این زمینه اتخاذ تمهیدات تشویقی و حمایتی برای سرمایهگذاران ضروری است.
منبع : https://isna.ir
بحران بیآبی؛ مسالهای لاینحل!
اما باید تاکید داشت که ایران به لحاظ کاهش میانگین بارندگیها در سالهای اخیر، افزایش گرما و افت هشدارگونه منابع آبی تجدیدشونده و از همه مهمتر قرار گرفتن روی کمربند خشک کره زمین با بحرانی جدی در این زمینه روبهرو است؛ بحرانی که هنوز برای بسیاری از مردم و مسئولان لاینحل مانده و انگار قادر به درک شرایط موجود نیستند که مصرف بیرویه آب و عدم اتخاذ و اعمال تهای درست توسط آنها کار را به جاهای باریک میکشاند و جنگ بر سر آب و تنشهای ی و منطقهای و حتی داخلی را به دنبال خواهد داشت. آب رفته به جوی باز نمیگردد و باید خیلی زودتر به فکر راه چاره بود!
مساله مقابله با کمآبی و بیآبی چند سالی میشود که همایشها و نشستهای تخصصی بینالمللی و داخلی بسیاری را به خود اختصاص داده و از مقابله با مشترکان پرمصرف تا استفاده از طرحهای فناورانه جزء راهکارهای پیشنهادی و بعضا کاربردی برای آن در ایران برشمرده شده است. با این حال تجربیات دیگر کشورهای دنیا در مقابله با این بحران و راهکارهایی که برای آن به کار گرفتهاند نیز میتواند مسیر آینده را در صرفهجویی در منابع آبی و جلوگیری از شدت بیابانی شدن کشور روشنتر کند. کشورهای سوئد، هلند، آمریکا، استرالیا، برزیل، انگلیس، چک، لوکزامبورگ، لهستان، فنلاند و دانمارک از کشورهای موفق در کاهش مصرف آب طی سالهای اخیر برشمرده شدهاند.
جمعآوری آب باران در استرالیا
نگاهی به تجربه دیگر کشورها در صرفهجویی منابع آبی نشان میدهد که بسیاری از کشورها از روشهای آیندهنگر در کنار روشهای زودبازده همزمان بهره بردهاند تا بتوانند بهترین نتیجه ممکن را به دست بیاورند، چنانچه بحران آب در استرالیا مقامات این کشور را واداشت تا ضمن تشویق شهروندان به انجام پارهای از راهکارهای اجرایی برای مقابله با خشکسالی در این کشور، یک ت فعال صرفهجویی در آب، بهخصوص در جمعآوری حداکثری آب باران برای آبیاری باغها و فضاهای سبز شهری را برای شهروندان لازمالاجرا کند.
یکی از راهکارهای ارائهشده برای گذر از دوران خشکسالی در استرالیا به شهروندان این است که ضمن عایقبندی خانههای خود، لولهکشی منازل را کنترل کرده و از انرژی خورشیدی در آنجا استفاده کنند. همچنین توصیههایی برای استفاده از تجهیزات کاهش مصرف آب در منازل به شهروندان داده شده است. علاوهبر این، در مدارس استرالیا توسعه پایدار جدی گرفته میشود. ممنوعیت استفاده از کیسههای نایلونی یا آلومینیوم برای آوردن غذا، کمپوست مواد غذایی در حیاط مدرسه، مخزن برای جمعآوری آب باران و پنلهای انرژی خورشیدی در پشت بام مدارس از مواردی است که در اکثر مدارس استرالیا رعایت میشود.
در کنار این موارد یک واحد آب شیرینکن در ملبورن استرالیا نیز ساخته شده اما هنوز به بهرهبرداری نرسیده است، چراکه مقامات این شهر بر این اعتقادند که تا 30 سال آینده این شهر با کاهش 18 درصدی بارش باران مواجه خواهد بود، لذا از همین حالا باید زیرساختهای مورد نیاز برای تامین آب در آینده را فراهم کرد.
افزایش قیمت آب در برزیل
در سال 2013 برزیل هم با بحران کمآبی روبهرو شد و دولت برای کنترل این بحران اقدام به افزایش قیمت آب تصفیهشده شهری کرد. این رشد قیمت به اندازهای زیاد بود که سبب شد مصرف کاهش یابد. هماکنون قیمت 20 هزار لیتر آب تصفیهشده شهری در کشور برزیل برابر با 1833 دلار آمریکاست، در حالی که قبل از بحران کمآبی در این کشور هر 20 هزار لیتر آب 412 دلار به مردم فروخته میشد. دولت برزیل اعلام کرده با افزایش قیمت آب تصفیهشده در کشور، مصرف 40 درصد کاهش یافته است.
«پلیس آب» در کالیفرنیا
آمریکا نیز از دیگر نقاط کره زمین است که با این بحران مواجه است و بحران کمآبی در ایالت کالیفرنیای آمریکا تا جایی پیش رفته که افرادی با عنوان «پلیس آب» بهمنظور فرهنگسازی به منازل شهروندان کالیفرنیایی مراجعه کرده و آنها را از خطرات کمبود آب، مصرف صحیح آب و راهحلهایی علیه هدررفت آب آگاه میکنند. در کنار آن مسئولان این ایالت از راهکار جالبی برای جلوگیری از تبخیر آب مخزن «سیلمار» در کالیفرنیا استفاده کردهاند؛ آنان ۹۶ میلیون توپ سیاه پلاستیکی را روی این مخزن رها کردهاند. توپهای تیرهرنگ به شکلی طراحی شدهاند که نهتنها آب را از هر گونه آلودگی حفظ میکنند بلکه مانع از تبخیر آن نیز میشوند. این توپها بهسادگی روی سطح آب شناور شده و از تابش پرتوهای خورشید جلوگیری میکنند.
تصفیه مجدد آب هم یکی از روشها و تمهیدات مقابله با بحران و کمبود آب در سنگاپور است، شیرین کردن آب نیز به معنای سالمسازی آب دریا با استفاده از فناوریهای متفاوت در این کشور کاربرد دارد. سوئد هم یکی از کشورهایی است که به راهحلهای فناورانه علیه بحران و کمبود آب پرداخته است.
آب باران میتواند یکی از راهحلهای مهم برای استفاده حداکثری از آب باشد. مخترعان کشورهایی مانند هند و مالزی به دنبال اختراع دستگاهها یا سیستمهایی هستند که بتوانند استفاده بیشتری از آب باران داشته باشند. استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر مانند انرژیهای بادی یا خورشیدی در برخی کشورها از جمله استرالیا کاربرد پیدا کرده است، این منابع پاک میتوانند جایگزین سوختهای فسیلی شوند، از انتشار گازهای گلخانهای ممانعت کرده و از گرم شدن زمین و آب شدن یخچالهای طبیعی که نتیجهای جز مصرف بیرویه آب ندارند، جلوگیری کنند.
کشت بدون خاک در ژاپن
یکی از بخشهایی که بیشترین مقدار مصرف آب در دنیا را به خود اختصاص داده بخش کشاورزی است که به اذعان کارشناسان بیش از 80 درصد مصرف آب در آن اتفاق میافتد، با این حال روشهای بسیاری هم برای صرفهجویی در این بخش در نقاط مختلف دنیا به کار گرفته شده است. استفاده از آبیاری قطرهای به جای غرقابی، اصلاح کشت و گونههای مختلف کشاورزی مقاوم در برابر کمآبی و جایگزینی کشتهای گلخانهای و هیدروپونیک (کشت بدون خاک) به جای روشهای سنتی یکی از انواع آن است. چنانچه در کشت طبقاتی به روش هیدروپونیک در ژاپن تا 99 درصد در مصرف آب صرفهجویی کردهاند و با یک درصد آب مصرفی در کشت رایج توانستهاند کشت هیدروپونیک کاهو را انجام دهند.
این روش کشت در مناطق کویری ایران بسیار بهصرفه خواهد بود. هر چند به اذعان برخی کارشناسان این روش اگر کنترل نشده باشد خود میتواند آلودگی آبها را به همراه بیاورد. با این حال صددرصد کشتهای گلخانهای هلند کشت هیدروپونیک است، اسپانیا هم در کنار دریا و در منطقه گرم، تولید هیدروپونیکی انجام میدهد و همین امر صرفهجویی خوبی در منابع آبی بخش کشاورزی این کشورها را به دنبال داشته است.
ایران نیز میتواند از بسیاری از این روشها برای صرفهجویی بهره گیرد، چنانچه کشورمان از موهبت انرژیهای تجدیدشونده چون انرژی خورشیدی بهوفور برخوردار است، میتواند با بهرهگیری از فناوریهای نوین مخترعان جوان گامی موثر در مسیر صرفهجویی یا تجدید منابع آبی بردارد و از طرفی با اصلاح الگوی کشت و جلوگیری از کشت اقلام پرمصرف آبی و صدور آنها چون هندوانه که در واقع تنها آب کشور را صادر میکند همچنین اهتمام بیشتر در فرهنگسازی برای این بحران جدی در آینده نزدیک آماده شود.
منبع: رومه فرهیختگان
این روزها که کمبود آب و بحث تنش آبی در هر استان وشهری مطرح می شود .خطر کم آبی و خشکسالی کشورمان را تهدید می کند و موثرترین راه مدیریت مصرف و صرفه جویی آب توسط همه مردم می باشد.
بحران کم آبی و تاثیر آن در جهان
تا این میراث را برای نسل های بعد از خود حفظ کنیم. زیرا دیگران آب را «گل نکردند» ما نیز آن را «گل نکنیم»
درباره این سایت